تاریخچه نام فرش
فرش، این بافته پر نقش و نگار و پر رمز و راز در فرهنگ مردم کشور عزیزمان ایران نقش بسزایی ایفا می کند. بدون شک، معدود کشوری در دنیا هست که به آن اندازه که ما ایرانیان از فرش، استفاده می کنیم، از آن در زندگی بهره بگیرد. فرش های زیبای فرش کاشان ، تبریز، قم، کرمان و مشهد سال هاست که زینت بخش منازل ماست. اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که نام این هنر زیبا از کجا نشأت گرفته است؟ شاید مطلبی که برای شما در اینجا فراهم کرده ام، مورد توجه شما علاقه مندان به هنر سرزمین مادری قرار بگیرد.
تعریف قالی یا فرش
قالی نام دیگر فرش است و در بسیاری از فرهنگ ها به این نام شهرت دارد.بسیاری، فرش دستباف را قالی می نامند و بسیاری هم این دو واژه را به جای هم مورد استفاده قرار می دهند. قالی نوعی گستردنی بافته شده از الیاف پنبه، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که معمولاً برای پوشش زمین به کار می‌رود. به دست بافته? پُرزدار و گره‌دار قالی گفته می‌شود. از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش‌های زیبا بر خود داشته‌اند، امروزه به جنبه? تزئینی آن نیز توجه می‌شود. از سال 1393 به بعد شهر کاشان با هنر پر ریشه و اصیل فرش کاشان، به عنوان پایتخت فرش جهان معرفی و این اثر ماندگار در میراث ملموس یونسکو با شماره 00383 ثبت گردید. هم‌اکنون بیش از 1200 کارخانه تولید فرش ماشینی و 700 کارگاه تولید فرش دستبافت در منطقه کاشان و آران و بیدگل مشغول به فعالیت می‌باشد. صادرات فرش در ایران یکی از فعالیت‌های اقتصادی پر سود محسوب می‌شود.
چه واژه هایی با واژه قالی مرتبط هستند و از کجا می آیند؟
دانستن این که چه واژه هایی در کنار واژه قالی مورد استفاده ایرانیان قرار می گرفته، خالی از لطف نیست. با توجه به این که ایرانیان علاقه بسیاری به استفاده از این هنر داشته اند، از آن در کاربردهای مختلفی استفاده می کرده اند. در زبان پهلوی واژه‌های گوناگونی برای اشاره به انواع گستردنی‌ها به کار برده می‌شد: برای قالی نفیس از بَت یا بوپ، برای نمد و فرش از نمت استفاده می‌شد و برای فرش و بستر از ویستَرْگ که از ویستردن (wistardan) گرفته شده که در فارسی امروز، گستردن گفته می‌شود.
البته گفته می شود که واژه? قالی یا غالی از نام شهری به نام قالین (اصل نام شهر مشخص نیست هرچند قلعه و نه شهری وجود دارد که به انگلیسی غالین جاکار و بِرداوان می‌نامند و در خود ارمنی برداوان می‌گویند) در ارمنستان که در آن دوران بخشی از ایران باستان بوده‌است، گرفته شده‌است. البتّه فرهنگ لغت عمید کلمه? قالی را برگرفته از کلمه? ترکی قالین به معنای فرشِ پُرزدار که با نخ و پشم به رنگ‌های مختلف بافته می‌شود، معنی کرده‌است. البته عده ای بر این باور هستند که این برداشت درست و علمی نیست و بهتر است درباره ریشه کلمه قالی، به دنبال نشانه هایی در داخل ایران بود.
معنای «بوب» در لغتنامه دهخدا چنین آمده‌است:
فرش و بساط خانه… فرشی که آن را انبوب نیز گویند… در ارمنی، بوب و پهلوی، بوپ. در تاریخ طبری از ابوجعفر محمد بن جریر طبری (حدود 266–310) و ترجمه و تألیف ابو علی محمد بلعمی (325) واژه «بساط» مترادف فرش آمده‌است. در آنجا از «فرش بهارستان» سخن می‌رود که در حمله? اعراب به ایران از کاخ تیسفون بدست آمده‌است. در معجم البلدان از یاقوت حموی (اوایل سده هفتم هجری قمری) چنین می‌آید: «بساطی یافتند از دیبا، شصت آرش اندر شصت آرش». در نُزهَة القُلوب حمدالله مستوفی (750) از قول ابوعون صاحب کتاب الذیج چنین آمده‌است: «در قالی‌قلا فرشی بافته می‌شود که آن را قالی نامند و قالی نسبت اختصاری است به شهر قالی‌قلا و قالی‌قلا شهری است در ارمنستان کبیر... از عهد انوشیروان، هنوز ارمنستان بدست ایرانیان بود تا اسلام آمد… «ارمینیاغس» یکی از مردم ارمنستان زمام حکومت… را در دست گرفت. پس از وی زنی به حکومت رسید بنام «قالی» و شهری ساخت و آن را «قالی‌قاله» نامید که به معنای احسان است.»
این مطالب برگرفته از سایت ویکی پدیا و بیتوته است و امیدوارم مورد توجه شما عزیزان قرار گرفته باشد.